Słowo bp. Mieczysława Cisły, Przewodniczącego Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem

W środowisku polskiej biblistyki została podjęta bezcenna inicjatywa udostępnienia rodzimemu Czytelnikowi polskiego przekładu Biblii Aramejskiej, będącej tłumaczeniem Starego Testamentu z języka hebrajskiego na język aramejski, używany w życiu codziennym w Palestynie w czasach Chrystusa. Teksty zwane targumami, tłumaczone w ciągu kilku wieków, począwszy od I w. przed Chrystusem, zawierają fragmenty tekstu biblijnego, jego parafrazy, wyjaśnienia i komentarze, używane w synagogach, w domach i szkole; z targumów czerpał w swoim nauczaniu zarówno Jezus, jak i autorzy tekstów nowotestamentalnych. Tłumaczenia te także dzisiaj pomagają lepiej poznawać tradycję judaizmu biblijnego z czasu historiozbawczego przełomu, pozwalają też głębiej wnikać w treść Słowa Objawionego.

Rozpoczęcie publikacji tego monumentalnego dzieła zbiega się z pięćdziesiątą rocznicą Vaticanum Secundum oraz z rocznicą soborowej deklaracji Nostra aetate, określającej w 4 pkt. stosunek Kościoła do Żydów. Kościół pragnie coraz bardziej pogłębiać świadomość o „duchowej więzi ludu Nowego Testamentu z plemieniem Abrahama”. Uznaje też, „iż początki jego wiary i wybrania znajdują się według Bożej tajemnicy zbawienia już u Patriarchów, Mojżesza i Proroków”. Nie może więc Kościół zapomnieć o tym, że „za pośrednictwem owego ludu […] otrzymał objawienie Starego Testamentu i karmi się korzeniem dobrej oliwki, w którą wszczepione zostały gałązki dziczki oliwnej narodów” (por. Rz 11,17-24). „Skoro więc tak wielkie jest dziedzictwo duchowe wspólne chrześcijanom i żydom, święty Sobór obecny pragnie ożywić i zalecić obustronne poznanie się i poszanowanie, które osiągnąć można zwłaszcza przez studia biblijne i teologiczne oraz przez braterskie rozmowy”.

W powyższe zalecenia soborowe oraz przesłania ostatnich papieży doskonale wpisuje się podjęte dzieło tłumaczenia Biblii Aramejskiej na język polski, realizowane przez biblistów lubelskich przy współpracy z biblistami z innych ośrodków polskich oraz uczonymi żydowskimi. Ta współpraca ma szczególne znaczenie eklezjalne, gdyż jest owocem dialogu katolicko-żydowskiego rozwijanego przez Stolicę Apostolską, a także dialogu prowadzonego na polskiej ziemi dzięki coraz większej otwartości środowiska żydowskiego, na czele z rabinem Michaelem Schudrichem, oraz coraz większego zaangażowania przedstawicieli strony katolickiej. Do owoców prowadzonego dialogu w Polsce należą także: inicjatywa obchodów Dnia Judaizmu, które stały się już tradycją, spotkania dyskusyjne z rabinami organizowane we współpracy z Polską Radą Chrześcijan i Żydów, prace Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem, wspólne obchody świąt żydowskich, modlitwy katolików i żydów w synagogach, np. za Jana Pawła II, wspólne modlitwy za ofiary Shoah, rozwiązywanie trudnych problemów będących dziedzictwem przeszłości. To tylko niektóre momenty trwającego procesu budowania braterskich relacji katolicko-żydowskich w Polsce. Cieszy więc włączenie się uczonych żydowskich w to ważne wydarzenie translacji targumów.

Inicjatorem, redaktorem i duszą polskiego wydania Biblii Aramejskiej jest ks. prof. Mirosław S. Wróbel, lubelski kapłan, wybitny biblista na skalę międzynarodową, znany z pionierskiej publikacji o Jezusie i chrześcijaństwie w Talmudzie, wszechstronnie przygotowany do pracy naukowej w głównych światowych ośrodkach nauk biblijnych. Gratuluję mu inicjatywy i życzę, aby Pan dziejów zbawienia pozwolił mu rozpoczęte dzieło doprowadzić do końca. Znając osobowość ks. Profesora, jego sprawność intelektualną i organizacyjną oraz zdolność zjednywania ludzi dla realizacji ważnych przedsięwzięć, ufam, że społeczne oczekiwania wierzących się spełnią, dzięki czemu będzie można obficie czerpać z bogactwa tradycji judaizmu biblijnego.

Wyrażam radość, że publikacja tak znakomitego dzieła wpisuje się w historię lubelskiego wydawnictwa GAUDIUM.

+ Mieczysław Cisło

Biskup Pomocniczy Lubelski